[PDF]   
    http://dx.doi.org/10.3952/lithjphys.48312
    
    Open access article / Atviros prieigos straipsnis
    
    Lith. J. Phys. 48, 243–247 (2008)
    
    
    LUMINESCENCE STUDY OF ZnSe BASED
        SCINTILLATORS IN FREQUENCY DOMAIN
      Pranciškus Vittaa, Gintautas Tamulaitisa,
      Dmitriy Shevchenkoa, Artūras Žukauskasa,
      Nikolai Starzhinskiyb, Konstantin Katrunovb,
      and Vladimir Ryzhikovb
      aInstitute of Materials Science and Applied
        Research, Vilnius University, Saulėtekio 9, LT-10222 Vilnius,
        Lithuania
      E-mail: pranciskus.vitta@ff.vu.lt
      bInstitute for Scintillation Materials of National
        Academy of Sciences of Ukraine, 60 Lenin Ave., UA-61001 Kharkov,
        Ukraine
    
    
    Received 2 September 2008; accepted
      18 September 2008
    
    
    Photoluminescence of ZnSe-based
      scintillation crystals is studied. Photoluminescence intensities
      and spectra of isoelectronically doped ZnSe(Te), ZnSe(O), and
      ZnSe(O,Al) are compared. Frequency domain luminescence lifetime
      measurement technique was applied to study carrier dynamics at low
      density of nonequilibrium carriers, which is typical for operation
      of high-sensitivity ZnSe-based radiation detectors.
      Temperature-dependent competition between donor-acceptor-pair-type
      and exponential luminescence decay components was observed.
    
    Keywords: scintillator, radiation
      detectors, photoluminescence spectroscopy
    
    PACS: 29.40.Mc, 78.47.Cd, 78.55.Et
    
    
    ZnSe SCINTILIATORIŲ
        LIUMINESCENCIJOS TYRIMAI DAŽNINĖS SKYROS METODU
      Pranciškus Vittaa, Gintautas Tamulaitisa,
      Dmitriy Shevchenkoa, Artūras Žukauskasa,
      Nikolai Starzhinskiyb, Konstantin Katrunovb,
      Vladimir Ryzhikovb
      aVilniaus universiteto Medžiagotyros ir taikomųjų
        mokslų institutas, Vilnius, Lietuva
      bUkrainos NMA Scintiliacinių medžiagų insitutas,
        Charkovas, Ukraina
      
    
    Cinko selenidas ir jo daugiasluoksniai dariniai
      prieš dešimtmetį buvo intensyviai tyrinėjami siekiant sukurti
      mėlynus šviestukus ir lazerinius diodus. Šie bandymai buvo
      nesėkmingi dėl nepakankamo ZnSe heterodarinių ilgaamžiškumo. Tuo
      tarpu tūrinių ZnSe kristalų savybės yra stabilios, jie atsparūs
      drėgmei ir jonizuojančiajai spinduliuotei. Tinkamai parinkus
      auginimo ir šiluminio apdorojimo sąlygas, galima išauginti ZnSe
      monokristalus, pasižyminčius intensyvia priemaišine
      liuminescencija, kuri silpnai sugeriama kristale, nes jos spektras
      yra ZnSe draustiniame tarpe. Ši liuminescencija jau sėkmingai
      panaudota scintiliaciniuose Rentgeno spindulių ir
      jonizuojančiosios spinduliuotės jutikliuose.
      Buvo tiriama izovalentinių priemaišų įtaka ZnSe scintiliacinių
      kristalų liuminescencijos našumui ir šios liuminescencijos
      laikinės charakteristikos. Tirti ZnSe kristalai su dažniausiai
      naudojama izovalentine telūro priemaiša ir deguonimi bei deguonies
      su aliuminiu priemaišomis. Parodyta, kad deguonis efektyviau nei
      telūras skatina priemaišinių spindulinės rekombinacijos centrų
      formavimą. Didžiausias šios liuminescencijos našumas gautas
      ZnSe(Al,O) kristaluose.
      Liuminescencijos gesimo matavimai buvo atliekami mažo
      nepusiausvirųjų krūvininkų tankio režimu, kuris atitinka įprastą
      didelio jautrumo scintiliatorių darbo režimą. Tam naudota dažninės
      skyros metodika. Matavimai atlikti plačiame temperatūros
      intervale, stebėta donorų ir akceptorių rekombinacijai būdingo
      gesimo ir eksponentinio gesimo konkurencija.
    
    
      
      References / Nuorodos
    
    [1] L.V. Atroshchenko, S.F. Burachas, L.P. Gal'chinetskii, B.V.
    Grinev, V.D. Ryzhikov, and N.G. Starzhinskiy, Scintillator
      Crystals and Detectors of Ionizing Radiation on Their Basis
    (Naukova Dumka, Kiev, 1998) p. 312 [in Russian]
    [2] P. Schotanus, P. Dorenbos, and V.D. Ryzhikov, Detection of
    CdS(Te) and ZnSe(Te) scintillation light with silicon photodiodes,
    IEEE Trans. Nucl. Sci. 39(4), 546–550 (1992), 
    http://dx.doi.org/10.1109/23.159663
    [3] V. Ryzhikov, V. Chernikov, L. Gal'chinetskii, S. Galkin, E.
    Lisetskaya, A. Opolonin, and V. Volkov, The use of semiconductor
    scintillation crystals A(II)B(VI) in radiation instruments, J.
    Cryst. Growth 197(3), 655–658 (1999), 
    http://dx.doi.org/10.1016/S0022-0248(98)00771-4
    [4] V. Ryzhikov, L. Gal'chinetskii, K. Katrunov, E. Lisetskaya, V.
    Gavriluk, O. Zelenskaya, N. Starzhynskiy, and V. Chernikov,
    Composite detector for mixed radiations based on CsI(Tl) and
    dispersions of small ZnSe(Te) crystals, Nucl. Instrum. Methods A 540(2–3),
    395–402 (2005), 
    http://dx.doi.org/10.1016/j.nima.2004.12.030
    [5] Y.K. Kim, J.K. Kim, W.G. Lee, S.Y. Kim, B.I. Kim, J.H. Ha, N.
    Starzhinskiy, V. Ryzhikov, and B. Grinyov, Properties of
    semiconductor scintillator ZnSe:O, Nucl. Instrum. Methods A 580(1),
    258–261 (2007), 
    http://dx.doi.org/10.1016/j.nima.2007.05.096
    [6] R. Baltramiejunas, V.D. Ryzhikov, V. Gavryushin, A. Kazlauskas,
    G. Raciukaitis, V.I. Silin, D. Juodzbalis, and V. Stepankevicius,
    Luminescent and nonlinear spectroscopy of recombination centers in
    isovalent doped ZnSe:Te crystals, J. Lumin. 52(1–4), 71–81
    (1992), 
    http://dx.doi.org/10.1016/0022-2313(92)90234-Z
    [7] L.V. Atroshchenko, S.N. Galkin, I.A. Rybalka, E.F. Voronkin,
    A.I. Lalayants, V.D. Ryzhikov, and A.G. Fedorov, Effects of
    tellurium concentration on the structure of melt-grown ZnSe
    crystals, Nucl. Instrum. Methods A 537(1–2), 211–214 (2005),
    
    http://dx.doi.org/10.1016/j.nima.2004.08.011
    [8] V.D. Ryzhikov, N.G. Starzhinskiy, L.P. Gal'chinetskii, and V.I.
    Silin, in: Functional Materials and Technology (Kharkov,
    2001), p. 76
    [9] V.D. Ryzhikov, N.G. Starzhinskiy, L.P. Gal'chinetskii, V.I.
    Silin, G. Tamulaitis, and E.K. Lisetskaya, The role of oxygen in
    formation of radiative recombination centers in ZnSe1–xTex
    crystals, Int. J. Inorg. Mater. 3(8), 1227–1229 (2001), 
    http://dx.doi.org/10.1016/S1466-6049(01)00138-6
    [10] V. Ryzhikov, G. Tamulaitis, N. Starzhinskiy, L. Gal'chinetskii,
    A. Novickovas, and K. Kazlauskas, Luminescence dynamics in ZnSeTe
    scintillators, J. Lumin. 101(1–2), 45–53 (2003), 
    http://dx.doi.org/10.1016/S0022-2313(02)00387-3
    [11] O.V. Vakulenko, V.N. Kravchenko, V.D. Ryzhikov, V.I. Silin, and
    N.G. Starzhinskiy, Effect of superstoichiometric components on the
    spectral and kinetic characteristics of the luminescence of ZnSe
    crystals with isovalent impurities, Semicond. 31(10),
    1041–1045 (1997) [in Russian: Fiz. Tekh. Poluprovodn. 31(10),
    1211–1215 (1997)], 
    http://dx.doi.org/10.1134/1.1187021
    [12] V.D. Ryzhikov, B.V. Grinyov, E.N. Pirogov et al., Analysis of
    thermal treatment effects upon optico-luminescent and scintillation
    characteristics of oxide and chalcogenide crystals, Nucl. Instrum.
    Methods A 537(1–2), 223–227 (2005), 
    http://dx.doi.org/10.1016/j.nima.2004.08.014
    [13] K.H. Lee, L.S. Dang, and G.D. Watkins, Optically detected
    magnetic resonance of the zinc vacancy in ZnSe, Solid State Commun.
    35(7), 527–530 (1980), 
    http://dx.doi.org/10.1016/0038-1098(80)90889-3
    [14] D.J. Dunstan, J.E. Nicholls, B.C. Cavenett, and J.J. Davies,
    Zinc vacancy-associated defects and donor-acceptor recombination in
    ZnSe, J. Phys. C 13(34), 6409–6419 (1980), 
    http://dx.doi.org/10.1088/0022-3719/13/34/011
    [15] H.G. Grimmeis, C. Ovren, W. Ludwig, and R. Mach, Identification
    of deep centers in ZnSe, J. Appl. Phys. 48(12), 5122–5126
    (1977), 
    http://dx.doi.org/10.1063/1.323589
    [16] J.Z. Zheng, J.W. Allen, D.E. Spence, W.E. Sleat, and W.
    Sibbett, Decay time of the blue luminescence in ZnSe at
    room-temperature, Appl. Phys. Lett. 62(1), 63–65 (1993), 
    http://dx.doi.org/10.1063/1.108820
    [17] A. Hoffmann, R. Heitz, B. Lummer, Ch. Fricke, V. Kutzer, I.
    Broser, W. Taudt, G. Gleitsmann, and M. Heuken, Incorporation of
    nitrogen in ZnSe grown by metalorganic vapour-phase epitaxy, J.
    Cryst. Growth 138(1–4), 379–384 (1994), 
    http://dx.doi.org/10.1016/0022-0248(94)90837-0
    [18] H. Wang, K.S. Wong, B.A. Foreman, Z.Y. Yang, and G.K.L. Wong,
    One- and two-photon-excited time-resolved photoluminescence
    investigations of bulk and surface recombination dynamics in ZnSe,
    J. Appl. Phys. 83(9), 4773–4776 (1998), 
    http://dx.doi.org/10.1063/1.367268
    [19] J.R. Lakowicz, Principles of Fluorescence Spectroscopy
    (Kluwer Academic / Plenum, New York, 1999), 
    http://dx.doi.org/10.1007/978-1-4757-3061-6
    [20] D.G. Thomas, J.J. Hopfield, and W.M. Augustyniak, Kinetics of
    radiative recombination at randomly distributed donors and
    acceptors, Phys. Rev. 140(1A), A202–A220 (1965), 
    http://dx.doi.org/10.1103/PhysRev.140.A202